भारतीय अखबारलाई बालेनको स्वाभिमानी जवाफः नेपालको स्वतन्त्रतामा सम्झौता गर्न सक्दैनौँ

बाेल्ड बालेन

भारतीय अखबारलाई बालेनको स्वाभिमानी जवाफः नेपालको स्वतन्त्रतामा सम्झौता गर्न सक्दैनौँ

‘आदिपुरुष’को विरोध भारतको विरोध होइन

Balen Shah

काठमाडौं महानगरपालिकाका प्रमुख बालेन शाह पछल्लिो समय भारत र नेपालका नेताहरुप्रति आक्रामक छन् । निरन्तर उनले राष्ट्रियता र स्वाभिमानका इसइूमा लेखिरहेका छन् । यसैसन्दर्भमा मेयर शाहले भारतीय सञ्चारमाध्यम भाष्कर दैनिकलाई अन्तर्वार्ता दिएका छन् ।

बालेनसँग भाष्कर दैनिकको संवाद :

के कारणले हिन्दी फिल्मलाई प्रतिबन्ध लगाउनुपर्‍यो ? तपाईं मेयर हुनुहुन्छ, तपाईंसँग त त्यो गर्ने पावर पनि छैन होइन ?

मलाई त यो प्रश्न ठीक लागिरहेको छैन । म कसरी मेरो अधिकार क्षेत्र बाहिर गएँ, तपाईं पहिले मलाई भन्नुहोस् ।

नेपालको संविधान बमोजिम कुनै पनि फिल्मलाई प्रतिबन्ध लगाउने अधिकार स्थानीय निकायलाई नभएकोले यो प्रश्न उठेको हो । यसका लागि सेन्सर बोर्ड छ । किन प्रतिबन्ध लगाइयो ?

हामीले पूरै नेपालमा फिल्म रोकेका छैनौं । देशैभरि कुनै पनि फिल्म बन्द गर्न त सक्दैनौं, तर हाम्रो स्थानीय सरकारको मातहतमा आउने हलमा कस्तो फिल्म देखाउने, के देखाउने भन्ने कुरा हामी निर्णय गर्न सक्छौं ।

महानगरपालिकाको काम सहरको व्यवस्थापन हेर्ने र कर उठाउने हो । फिल्म प्रतिबन्ध लगाउने निर्णय किन गर्नुभयो ?

संविधानको धारा ४८ मा नागरिकका कर्तव्य उल्लेख छ । देशको पहिचान, स्वाधीनता र इतिहास जोगाउनु हरेक नागरिकको दायित्व हो, यो मेयरको मात्रै कर्तव्य होइन । आदिपुरुष रामायणमा आधारित आधिकारिक फिल्म हो । यो संसारभर चलिरहेको छ । यति ठूलो जनसंख्यालाई असर गर्ने फिल्ममा अर्को देशकी विभूति सीतालाई भारतकी भनिएको छ । यो नेपालको मात्रै विरोधको विषय होइन ।

यो फिल्म संसारमा जहाँ जहाँ चलिरहेको छ, प्रतिबन्ध लगाउनुपर्छ । नेपालमा त मेयरको हिसाबमा म बोल्दै छु । यसतर्फ हाम्रो सरकार, संस्कृति मन्त्रालय र सञ्चार मन्त्रालयले ध्यान दिनुपर्छ । नेपालमा मात्रै सेन्सर गर्नुको कुनै अर्थ छैन । यसले पटक्कै फरक पार्दैन ।

यसरी सोच्नुहोस्, बलिउड फिल्ममा पाकिस्तानमा गोली मात्र चल्छ, बम मात्रै विस्फोट हुन्छ । त्यो देखेर श्रीलंका र नेपालका नागरिक पाकिस्तान जान डराउँछन् । पाकिस्तानमा आतंकवादी मात्रै बस्छन् भन्ने मानिसलाई लाग्छ । फिल्मले मात्र यस्ता तस्वीर बनाउँछ ।

फिल्म यति शक्तिशाली हुन्छ कि यसले मानिसको सोच परिवर्तन गर्न सक्छ । यदि कुनै फिल्मले सीतालाई भारतीय भनेर वर्णन गर्छ भने मानिसले यसलाई सामान्य रूपमा लिन थाल्छन् । नेपाली नागरिकका अनुसार यसको विरोध गर्नुपर्छ । नेपालमा यसको विरोध किन भइरहेको छ भने नेपालमा भारतको व्यापार छ । यो सही होइन भन्न सक्ने क्षमता यहाँका नागरिकमा हुनुपर्छ । हामीले भारतको हितको लागि आफ्नो स्वतन्त्रता त्याग्नुपर्छ, यो हुनेछैन । भारतमा पनि सेन्सर बोर्ड छ । उसले पनि यस्ता कुरा बन्द गर्नुपर्छ ।

भारत सरकारले यसलाई रोक्दैन । त्यसैले हामीले यस्ता कुराहरू बन्द गर्नुपर्छ । व्यापार आफ्नो ठाउँमा छ, तर त्यसका कारण हामीले नेपालको स्वतन्त्रतामा सम्झौता गर्न सक्दैनौं । यसअघि पनि यस्तो भएको थियो । चाँदनी चोक टु चाइना फिल्ममा बुद्धका बारेमा गलत कुराहरु भनिएको थियो । अनिल कपुरको फिल्म घरवाली बहारवाली थियो । त्यसमा पनि गलत देखियो । त्यसपछि पनि चलचित्र प्रतिबन्धित भएको थियो । भारत सरकारले आफ्नो सेन्सर बोर्डलाई यस्तो गल्ती गरे दुई देशबीचको व्यापार र सम्बन्ध बिग्रन सक्छ भन्ने कुरा बुझाउनुपर्छ ।

जुन संवादका कारण तपाईंले आदिपुरुषलाई प्रतिबन्ध लगाउनुभयो, त्यो फिल्ममा छैन । यसलाई नेपाल सेन्सर बोर्डले हटाएको छ । यस्तो प्रतिबन्ध किन चाहियो ?

नेपालमा फिल्म हेर्नेले संवाद हेर्न पाएनन् । यसलाई सेन्सर बोर्डले काटेको थियो । भारतको मूलप्रति यहाँ कसैले देखेका छैनन् । यो कुरा भारतीय पक्षबाट कसैले उठाएनन् । नेपाली जनताले संवाद पनि सुनेका छैनन्, त्यसो भए कसरी भन्ने ?

तपाई लगातार भारत विरोधी भनाइहरु दिइरहनुभएको छ, त्यसलाई सच्याउनुपर्छ जस्तो लाग्छ ?

होइन, मलाई त्यस्तो लाग्दैन । आदिपुरुषका लेखक मनोज मुन्तशिरले पनि माफी मागेनन् ।

एक पटक ऋतिक रोशनको बयानलाई लिएर काठमाडौंमा हिंसा भयो । केहीले ज्यान गुमाए । पछि थाहा भयो कि ऋतिक रोशनले त्यस्तो कुनै बयान दिएका छैनन् । यस्ता विषयमा बोल्दा संवेदनशील हुनुपर्छ जस्तो लाग्दैन ?

मैले निराधार कुरा गर्थें भने सोच्नुपर्ने जरुरी थियो । फिल्मका लेखकले नै यो कुरालाई पुष्टि गरेका छन् । यदि त्यो दृश्यमा यस्तो केही थिएन भने सेन्सर बोर्डले किन काट्यो ? यस्तो अवस्थामा मेरो भनाइको आधार छ । यसो भन्नुको अर्थ भारत विरोधी हुनु होइन । यो भारतीय जनताको विरुद्धमा हुनु पनि होइन । यसलाई ऋतिक रोशनको मामलासँग जोड्न सकिंदैन किनभने त्यसबेला हामी पूरै भारतको विरुद्धमा थियौं ।

पाटन उच्च अदालतले भारतीय फिल्ममाथिको प्रतिबन्ध फुकुवा गर्न आदेश दिएपछि तपाईले न्यायपालिका र नेपाल सरकार भारतको गुलाम भएको लेख्नुभयो । के तपाईं आफूलाई उनीहरुभन्दा माथि ठान्नुहुन्छ ?

म आफूलाई त्यो तहको राजनीतिज्ञ होइन, नागरिक मान्छु ।

कुनै नागरिकले यसरी अदालतलाई चुनौती दिन सक्छ ?

मैले चुनौती दिएको छैन । सजाय भोग्न तयार छु भनेर मैले भनेको छु । यसको मतलब म अदालतमा विश्वास गर्दिन भन्ने होइन । जब देश, स्वतन्त्रता र इतिहासको कुरा आउँछ, म सहमत छैन ।

नेपालभारत सम्बन्धको बारेमा तपाईलाई के लाग्छ ?

म पनि नेपाल र भारतबीच राम्रो सम्बन्ध चाहन्छु । नेपालमा पर्यटनको प्रशस्त सम्भावना छ । यहाँ भारत र चीनका पर्यटक आए भने पुग्छ । त्यसो हुँदा युरोपबाट पर्यटक नआए पनि खास फरक पर्दैन । त्यसैले सांस्कृतिक-धार्मिक र पर्यटनका हिसाबले सुमधुर सम्बन्ध आवश्यक छ ।

भारतीय संसदमा नक्साको जवाफमा तपाईले आफ्नो कार्यालयमा ग्रेटर नेपालको नक्सा राख्नुभयो । भारतले केही गरेपछि तुरुन्तै किन प्रतिक्रिया दिनुहुन्छ ?

भारतले संसदमा राखेको नक्सालाई सांस्कृतिक नक्सा भन्यो । हामीले बृहत्तर नेपालको नक्सालाई पनि ऐतिहासिक राखेका छौं ।

काठमाडौंमा हिन्दी फिल्म प्रतिबन्धित भए । नेपालमा हिन्दी फिल्मको व्यवसाय गर्नेलाई प्रतिबन्ध फिर्ता लिने आश्वासन दिनुहुन्छ ?

अदालतले प्रतिबन्ध हटाएको छ । म भन्न चाहन्छु कि नेपाल सरकारले भारत सरकार र यसको सेन्सर बोर्डलाई कुनै पनि देशको इतिहासलाई विकृत गर्न नदिन भन्नुपर्छ ।

प्रतिक्रिया

लेखकको बारेमा

गण्डक न्यूज

गण्डक न्यूज

गण्डक न्यूज डेस्क

ट्रेन्डिङ