पोखरा । गण्डकी प्रदेशका प्रमुख डिल्लीराज भट्टले नेपाली समाजको विविधता र सांस्कृतिक परम्परा विश्व समुदायका लागि पनि महत्वपूर्ण पूँजी रहेको बताएका छन् । उनले परम्परागत पर्वको मौलिकता जोगाइराख्नु मुख्य चुनौती रहेको पनि उल्लेख गरे ।

तमुहरूको महान पर्व तमु ल्होछारको अवसर पारी तमु धिँ नेपाल, केन्द्रीय कार्यालय पोखराले आयोजना गरेको ल्होछार विशेष पुरस्कार तथा सम्मान वितरण कार्यक्रममा प्रमुख अतिथि भट्टले भाषा, संस्कृति, भेषभूषा र संस्कार आ–आफ्नो जातीय पहिचान र मौलिक सभ्यताका आधार स्तम्भ रहेको बताएका हुन् ।

‘नेपाल बहुजातीय, बहुभाषिक, बहुधार्मिक र बहुसांस्कृतिक विशेषताहरुले भरिपूर्ण एक सुन्दर मुलुक हो । यस्ता विविधताको संरक्षण, प्रवद्र्धन र विकास गर्नु राज्यको दायित्व पनि हो’ उनले भने –‘ नेपालका तमु जातिमा नयाँ वर्षको आगमनको खुशियालीस्वरुप विशेष उत्साह र उमङ्गतासाथ मनाइने तमु ल्होछारले छुट्टै मौलिकता, परम्परा र सांस्कृतिक महत्व राख्दछ ।’

तमुहरूका प्रथम महापुरुषको उत्पत्ति भएको दिन मनाइँदै आएको ल्होछार सांस्कृतिक पर्व रहेको र तमु जातिको सामाजिक, सांस्कृतिक, आर्थिक र धार्मिक पक्षको प्रतिनिधित्व गर्ने मुख्य पर्व रहेको उनको भनाई छ ।

‘तमु जातीले सदियौंदेखि आफ्ना रीति, परम्परा र संस्कृतिको संरक्षण र सम्वर्द्धन गर्दै आइरहेका छन् । नेपालको ग्रामीण पर्यटन प्रवर्द्धन मार्फत् आर्थिक र सामाजिक रूपमा समृद्ध मुलुक निर्माण गर्न तमु समुदायले निर्वाह गर्दै आएको भूमिका प्रशंसनीय रहेको छ ।’ उनले भने – ‘ग्रामीण घरबास अर्थात् होमस्टे अभियानको मुख्य अगुवा तमुहरु नै हुन् । शहर तथा विदेशमा बसाईंसराईं पछि गाउँमा जति बाँकी छन्, उनीहरूले संस्कृति र परम्परा धान्दै अघि बढिरहेका छन् । शहरी क्षेत्रमा पनि समुदायका अगुवाहरुले आफ्नो रितीथितीलाई बिर्सिएका छैनन् ।’

ल्होछार, ट्होंटे जस्ता पर्वको मौलिकता जोगाइराख्नु मुख्य चुनौती रहेको उनले बताए ।

‘यी महत्वपूर्ण पर्वहरूलाई जोगाउने अबको मुख्य जिम्मेवारी युवाहरूको काँधमा छ । ट्होंटेका ¥यालीहरूमा भाङ्ग्रा र कछाड, घलेक गुन्यूचोली लगाउने किशोरकिशोरी युवा युवतीहरु पातालिँदै गएका छन् ।’ प्रदेश प्रमुख भट्टले भने – ‘अबको पुस्तालाई आफ्नो संस्कृति र धर्म पुस्तान्तरण गर्नु हाम्रो मुख्य जिम्मेवारी हो । किनभने भाषा, संस्कृति, भेषभूषा र संस्कार आ–आफ्ना जातीय चिन्हारी र मौलिक सभ्यताका आधार स्तम्भ हुन्। यस्ता विविधताको संरक्षण र विकास गर्नु हामी सबैकोको दायित्व हो ।’

तमु धिं नेपालका संस्थापक अध्यक्ष कर्म तमुले तमु जातिले सदिँयौंदेखि आफ्ना रीति, परम्परा र संस्कृतिको संरक्षण एवं सम्वद्र्धन गर्दै आइरहेको बताइन् । उनले ल्होसार, ट्होंटे जस्ता पर्वको मौलिकता जोगाइराख्नु मुख्य चुनौती रहेको जनाइन् ।

कार्यक्रमबीच सञ्चार क्षेत्रमा महत्वपूर्ण योगदान गरेकामा पत्रकार राजबहादुर तमु र सम्राट तमु, समाजसेवामा योगदान दिएवापत गमबहादुर तमु तथा लक्ष्मी तमु एवं साहित्य क्षेत्रमा योगदान पुर्‍याएकोमा सुदर्शन तमुलाई सम्मान गरियो ।

त्यस अवसरमा गण्डकी प्रदेशका सांसद वेदबहादुर गुरुङ (श्याम), नेवा खलः कास्की अध्यक्ष अशोक पालिखे, सम्मानिततर्फबाट पत्रकार राजबहादुर गुरुङ, जीवन विज्ञान प्रशिक्षक भानु गुरु लगायतले पनि भनाइ राखे ।

समारोह सुरुअघि पोखराको मानवअधिकार चोकबाट निस्केको र्‍याली चिप्लेढुंंगा, महेन्द्रपुल, नयाँबजार हुँदै तमु धिं कार्यालय पुगी सभामा परिणत भएको थियो । र्‍यालीमा आफ्नो जातीय पोशाकमा गुरुङ समुदायका केटाकेटी, युवायुवती तथा ज्येष्ठ नागरिक सजिएका थिए ।

कार्यक्रममा तमु धिं नेपाल केन्द्रीय आमा समिति तथा युवा समितिले विभिन्न प्रस्तुति राखे । त्यस्तै, ‘तमु सुँ’ पुस्तक विमोचन भयो भने छेलो प्रतियोगिता तथा विभिन्न छात्रवृत्ति वितरण पनि गरियो ।

तमु धिं नेपालका अध्यक्ष सु.मे श्रीप्रसाद तमुको अध्यक्षतामा भएको उक्त कार्यक्रममा प्रथम उपाध्यक्ष गिमाया तमुले स्वागत तथा संचालन महासचिव जूनाकुमारी तमुले गरिन् ।