काठमाडौं । मुलुकभर फैलिएको वायु प्रदूषणले आम नागरिकको जनस्वास्थ्यमा गम्भीर असर पर्न थालेको छ ।

विश्वका प्रदूषित शहरमध्ये पहिलो सूचीमा काठमाडौं शहर परेको छ । प्रदूषित शहरको पहिलो सूचीमा काठमाडौं परेपछि मुलुकभरका आन्तरिक उडान प्रायः ठप्प भएका छन् । अहिले वायु प्र्रदूषणका कारण बालबालिका र वृद्धवृद्धा प्रभावित भएका छन् । वायु प्रदूषणको अन्तर्राष्ट्रिय मापन निकाय आईक्यू एयरका अनुसार काठमाडौं उपत्यकाको एयर भिजुअल सूचक आईक्यू १९६ रहेको छ ।

उक्त सूचक १५१ देखि ३०० बीचमा रहनु स्वास्थ्यका लागि हानिकारक मानिन्छ । प्रदूषणकै कारण अहिले विभिन्न देशले नेपाल भ्रमण गर्दा होसियारी अपनाउन आफ्ना नागरिकलाई आग्रह गरेको समाचार सार्वजनिक भएको छ । कोरोना महामारीपछि नेपालको पर्यटन क्षेत्रमा सुधार आउन लागेका बेला वायु प्र्रदूषणका कारण नेपालमा पर्यटकको बसाइ लामो नहुने र नेपालको आर्थिक क्षेत्रमा समेत धक्का लाग्ने नेपाल पर्यटन बोर्डका अध्यक्ष डा.धनञ्जय शर्माले बताए ।

नेपालमा खास गरी अहिलेको समयमा देशभरका वनहरूमा डडेलोबाट निस्किएको धुवाँ नेपालभर फैलनु, उद्योग कलकाराखानाबाट निस्कने प्रदूषण, सवारीसाधनकोे प्रदूषण र नेपालसँग सीमा जोडिएको भारतीय राज्यहरूमा अहिले गहुँ काटेर छ्वाली डढाउने र त्यसबाट निस्किएको धुवाँ नेपाल प्रवेश गर्ने भएकाले पनि अहिले बढी प्रदूषण फैलिएको मौसमविद्हरूले जानकारी दिएका छन् ।

विश्व स्वास्थ्य संगठन (डब्लूएचओ) का अनुसार हरेक वर्ष विश्वमा ७० लाख हाराहारीमा वायु प्रदूषणले मानिसको मुत्यु हुने गरेको जनाएको छ ।

वायु गुणस्तरबारे विश्वव्यापी अनुगमन गर्ने स्विस कम्पनी आक्यूएयरलगायत संघ/संस्थाले काठमाडौं उपत्यका विश्वका प्रदूषित शहरको सूचीमा सूचीकृत गर्दै आएको छ ।

नेपालपछि थाइल्यान्डको चियाङमाई, बैंकक, बंगलादेशको ढाका भियतनामको हनोई, चीनको वुहान र सांघाई, भारतको दिल्ली सहर १० प्रदूषित शहरका रूपमा चित्रित गरिएको छ । यी शहरमा वायु प्रदूषणको मात्रा १२० यूएस एक्यूआईभन्दा माथि छ ।

यो समाचार आजको नेपाल समाचारपत्र दैनिकमा प्रकाशित छ ।