पोखराको बीच भागबाट बग्ने सेती नदीको रामघाटमा जथाभावी बालुवा, गिटी निकाल्दा वरपरको क्षेत्र बर्सेनि भासिँदै छ । उक्त क्षेत्र कमजोर भएकाले नदीजन्य वस्तु उत्खनन् गर्न नहुने भए पनि स्थानीय तहले ठेक्का लगाएरै उत्खनन् गर्न दिएर वरपरको बस्तीलाई समेत जोखिम निम्त्याउँदै छन् ।

सेती नदीको रामघाटमा बालुवा गिटी निकाल्न महानगरले देवचुली कन्सट्रक्सनलाई यो वर्ष ६ करोड ३० लाख रुपैयाामा ठेक्का दिएको छ । ठेक्का सम्झौतामा दुबै तर्फको डिलबाट २० मिटर छोडेर एक मिटर गहिराई सम्म उत्खनन् गर्न पाइने सर्त छ । तर ठेकेदार कम्पनीले महानगरसँगको सम्झौताविपरीत पनि उत्खनन् गरिरहेको छ ।

यो वर्ष मात्र होइन, पछिल्ला २० वर्षयता सेतीको रामघाट क्षेत्रमा बालुवा गिटी निकाल्ने क्रम अनियन्त्रित बनेको छ । जसको कारण यस क्षेत्रमा सेती नदी २० मिटरभन्दा बढी गहिरीन पुगेको छ भने वरपरको भाग भासिादै गएको छ । पहिले जिल्ला विकास समितिले दिने ठेक्का यस वर्षदेखि पोखरा महानगरले दिन थालेको हो । तर ठेक्का सम्झौताअनुसार सर्त पालना भए नभएकोबारे प्रभावकारी अनुगमन कसैले गरेको छैन ।

पोखराको भूबनोट करिब १५ हजार वर्षअघि अन्नपूर्ण हिमालय क्षेत्रबाट आएको बाढीले ल्याएको ग्राभेलबाट बनेको भूगर्भ विद्हरु बताउाछन ।

सेती वरपरको संरचनाचाहिा ११ सय वर्षअघि आएको बाढीले बनेको र यो पनि निकै कमजोर रहेको जर्मन र नेपाली भूगर्भविद्ले गरेको अध्ययनले देखाएको छ । गहिरिादै गएको सेतीको संरक्षण गर्नुको साटो उल्टै जथाभावी बालुवा गिटी उत्खनन् गर्दा गण्डकी प्रदेशको राजधानीसमेत रहेको पोखराले कुनै पनि बेला ठूलो क्षति बेहोर्नुपर्ने विज्ञको चेतावनी छ ।

भिडियो रिपोर्ट, कान्तिपुर टिभीबाट

.