पोखरा, २३ कार्तिक / दलहरुले विकासे नारा लगाइँरहँदा चीनबाट आएको उच्चस्तरीय टोली केरुङ–काठमाडौं–पोखरा–लुम्बिनी रेलमार्गको स्थलगत अध्ययनमा जुटेको छ । चीनको नेसनल रेलवे एडमिनिस्ट्रेसनका उपमन्त्री जेङ जियनको नेतृत्वमा बुधबार बिहानै पोखरा आएको टोलीले बुधबार काठमाडौंदेखि पोखरासम्म रेल निर्माणका लागि स्थलगत अध्ययन गरेको छ । समाधान दैनिकले खबर छापेको छ ।

यो अध्ययनपछि रेलमार्ग बनेका पोखराबाट काठमाडौं १ घन्टामै पुग्न सकिन्छ । पोखरा–काठमाडौं रेलमार्ग १ सय ८७ किमी हुनेछ । दु्रतगतिको रेल प्रति घन्टा २ सय किमीको गतिमा कुद्छ । टोलीमा सहभागी टोलीमा सहभागी नेपालको रेल विभागका सिनियर डिभिजनल इन्जिनियर प्रकाशभक्त शर्माले भने,‘रेगमार्ग बनेपछि १ घन्टामै पोखराबाट काठमाडौं पुग्न सकिन्छ ।’ अहिले गाडीमा पोखराबाट काठमाडौं पुग्न कम्तीमा पनि छ घन्टा लाग्छ ।

शर्माले टोलीले पोखरामा स्टेशन रहने स्थानको बारेमा अध्ययन गरेको बताए । उनले भने,‘चिनिया प्राविधिकले एक किसिमको खाका बनाइसकेका छन् । त्यही खाकाको आधारमा उनीहरुले स्थलगत अध्ययन गरिरहेका छन् ।’स्टेशन राख्नका लागि पोखराको घारीपाटनस्थित सांग्रिला रिसोर्टको छेउ र हेम्जा गरी २ ठाउँमा पुगेर टोलीले अध्ययन गरेको थियो । पोखराको अध्ययन सकेर टोली बुधबारै काठमाडौं फर्केको छ । इन्जिनियर शर्माले भने,‘यहाँको भौगोलिक अवस्थिति देखेर उनीहरु उत्साही भएका छन्, पोखरा काठमाडौं रेल मार्ग बनाउन उनीहरु सकारात्मक छन् ।’

२३ सदस्यीय टोलीमा चीनको परराष्ट्र र यातायात मन्त्रालयका प्रतिनिधि, सरकारी कर्मचारी, नेशनल डेभलपमेन्ट कमिसनका अधिकारी, नेपालस्थित चिनिया राजदूतावासका अधिकारी, परामर्शदाता, निर्माण व्यवसायी, बैंकका प्रतिनिधिसमेत छन् । नेपालको भौगोलिक अवस्था र रेलमार्गका लागि चीनले गर्नुपर्ने सहयोगका विषयमा अध्ययन तथा छलफल गर्न टोलीले जिम्मेवारी पाएको छ ।

यस अघि लगानी बोर्डले १६ खर्ब २१ अर्ब लगानी प्रस्तावमा पोखरा–काठमाडौं रेल मार्गसहित महत्वपूर्ण ८ वटा आयोजनाको निर्माण अघि बढाउने निर्णय गरेको छ । पोखरा –काठमाडौं रेलसेवा परियोजानमा २ अर्ब ८३ करोड अमेरिकी डलर लागत अनुमान गरिएको छ ।

केरुङ–काठमाडौं रेलमार्ग निर्माण धेरै गाह्रो भएको र यसको लागि ठूलो लगानीका साथै प्राविधि आवश्यक पर्ने चिनियाँ टोलीले जानकारी छ । उनीहरुका अनुसार उक्त क्षेत्रमा ठूला पहाड भएकाले धेरै सुरुङ र पुल निर्माण गर्नु पर्ने हुन्छ । पोखरा–काठमाडौं रेलमार्ग निर्माणका लागि भने केरुङको भन्दा सहज देखिएको छ । सम्पूर्ण प्राविधिक विशेषता हेरेपछि मात्र लगानी र २ देशबीचको सम्झौताको विषय अघि बढ्ने चिनियाँ टोलीले बताएको छ ।

तिब्बती पठारको सिगात्सेसम्म निर्माण भइसकेको रेलमार्ग रसुवाको केरुङ हुँदै काठमाडौंसम्म जोड्ने योजना सरकारले बनाएको छ । नेपालले हस्ताक्षर गरिसकेको ‘वान बेल्ट, वान रोड’को अवधारणाभित्र उक्त रेलमार्ग पर्छ । उक्त रेलमार्ग काठमाडौंबाट लुम्बिनीसम्म जोड्ने सरकारी योजना छ । नेपाल सरकारले काठमाडौं–पोखरा लुम्बिनिको योजना अघि सारिरहेका बेले चिनिया प्राविधिकहरु भने मुगलिनबाटै तराई जोडेर रेलमार्ग लुम्बिनी पु¥याउन सहज हुने बताइरहेका छन् । पोखरा–लुम्बिनी बीचमा धेरै पहाड भएका कारण खर्चिलो हुने देखिएको छ ।

चिनियाँ पक्षले चीन–नेपाल अन्तरदेशीय रेलमार्ग बनाउन इच्छा देखाइरहेको बेला अब उक्त रेलमार्ग निर्माण गर्ने÷नगर्ने विषय नेपाल सरकारको इच्छाशक्तिमा भर पर्ने विश्लेषकहरूले बताएका छन् । दक्षिणी छिमेकीले अन्तरदेशीय रेलमार्ग बनाउने नीति अनुसार सहयोग गर्ने चाहना राखिरहेको बेला उत्तरतर्फको रेलमार्ग नेपाल सरकार र यहाँका राजनीतिक नेताको इच्छाशक्तिमा भर पर्ने उनीहरूले बताउँदै आएका छन् ।

चीनले ११ सय किलोमिटर रेलमार्ग मार्फत चीन स्वशासित तिब्बतको राजधानी ल्हासामा सन् २००६ मै रेल पु¥याएको छ । त्यसपछि २ सय ५० किलोमिटर विस्तार गरेर सिगात्सेसम्म ल्याइपु¥याएको छ । सन् २०२० सम्ममा चीनले केरुङ नाकासम्म रेल सेवा सञ्चालन गरिसक्ने प्रतिबद्धता जनाइसकेको छ ।

पोखरा– काठमाडौं रेलवे स्थलगत अध्ययनका लागि आएको टोली बुधबार बिहान घारीपाटनमा नक्सा हेर्दै । फोटोः समाधान पत्रिकाबाट